Àãóóëãà
Íýãä¿ãýýð á¿ëýã:
Óäèðòãàë
1.1 Ñýäýâ
ñîíãîñîí ¿ íäýñëýë
1.2 Ñóäàëãààíû
àæëûí çîðèëãî
1.3 Ñóäàëãààíû àæëûí ïðàêòèê à÷ õîëáîãäîë
1.4 Ñóäàëãààíû àæèëä
àøèãëàãäñàí ñóäëàãàà òîîöîîëëûí
àðãà
Õî¸ðäóãààð
á¿ëýã: Çàâõàí àéìãèéí õºðºí㺠îðóóëàëòûí áàéäàëä õèéñýí ñóäàëãàà
2.1 Çàâõàí
àéìàãò õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýìæýý, ò¿¿íä õèéñýí ñóäàëãàà
2.2 Çàâõàí àéìãèéí
ñóìóóäàä õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûí ñóäàëãàà
2.3
Çàâõàí àéìàãò õèéãäñýí Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ñóäàëãàà / îí òóñ á¿ðýýð,
ñàíõ¿¿æèëòýýðýý/
2.4 Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ñóäàëãààíû ºíººãèéí
áàéäàëä ºãºõ ä¿ãíýëò
Ãóðàâäóãààð
á¿ëýã :Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ¿ð àøãèéí øèíæèëãýý
3.1 Çàâõàí àéìãèéí õºðºí㺠îðóóëàëòûí ¿ð àøãèéí
òîîöîîëîë
3.2 Çàâõàí àéìãèéí íèéãìèéí ñàëáàðò õèéãäñýí õºðºíãº
îðóóëàëòûí ¿ð àøãèéí òîîöîîëîë
ĺðºâä¿ãýýð
á¿ëýã: Çàâõàí àéìàãò ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áóé òºñºë õºòºëáºðèéí ãàçðóóäààñ
õèéãäýæ áóé õºðºí㺠îðóóëàëò, ò¿¿íèé ¿ð ä¿í
4.1 Òîãòâîðòîé àìüæèðãàà òºñëèéí ãàçðûí õºðºíãº
îðóóëàëòûí ñóäàëãàà
4.2 Ìercy Corps
òºñëèéí ãàçðûí õºðºí㺠îðóóëàëòûí ñóäàëãàà
Ä¿ãíýëò,
ñàíàë çºâëºìæ
Àøèãëàñàí
ìàòåðèàë
Çàâõàí àéìàãò õèéãäñýí òºñâèéí
õºðºí㺠îðóóëàëòûí ºíººãèéí áàéäàë, ò¿¿íèé ¿ð àøãèéí òîîöîîëîë
1.2
Ñýäýâ ñîíãîñîí ¿íäýñëýë
Ìàêðî ýäèéí çàñãèéí òîãòâîðæèëòûã
áîäèò ¿íäýñíèé öýâýð á¿òýýãäýõ¿¿íèé ºñºëò, äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèé ºñºëò,
èíôëÿöèéí ò¿âøèí, àæèëã¿éäëèéí ò¿âøèí çýðýã ¿ç¿¿ëýëò¿¿äýýð òîäîðõîéëîí àâ÷
¿çäýã. Àëèâàà ìàêðî ýäèéí çàñãèéí áîäëîãûí ÷óõàë çîðèëòóóäûí íýã íü ¿íäýñíèé
áîëîí äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèé ºñºëòèéã õàíãàõ ÿâäàë áàéäàã.
ªºðººð õýëáýë äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèé
õýìæýý íýìýãäñýíýýð òºñâèéí îðëîãî òîäîðõîé õóâèàð íýìýãäýæ , àæèë ýðõëýëòèéí
áàéäàë ñàéæèð÷, àæèëã¿éäýë áóóð÷, ýäèéí çàñàãò ýåðýã õàíäëàãà áèé áîëîõ
òàëòàé.
Ýíý á¿ãäèéí öààíà ñóäëàà÷ ìèíèé áèå
õºðºí㺠îðóóëàëòûã àëü ñàëáàðò íü ººðººð õýëáýë çºâ õýñýãò íü çàðöóóëæ ÷àäâàë
äýýðõ õàíäëàãà èëýðíý ãýæ ¿çýæ áàéãàà áºãººä ¿¿íèéã áàòàòãàõûã óðüäàë áîëãîí
cóäàëãààíû àæëûã òºñâèéí õºðºí㺠îðóóëàëò ò¿¿íèé ¿ð àøãèéã òîîöîîëîí àâ÷
¿çýõèéã çîðüæ ýíýõ¿¿ ñýäâèéã ñîíãîí àâëàà.
Òýãâýë õºðºí㺠îðóóëàëò, Äîòîîäûí
íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèé õîîðîíäûí õàìààðàë ÿìàð áàéãààã ñóäëàãààíû Evies
ïðîãðàììààð òîîöîîëîí àâ÷ ¿çüå.
Estimation Command:
=====================
LS GDP I C
Estimation Equation:
=====================
GDP = C(1)*I + C(2)
Substituted Coefficients:
=====================
GDP = 3.37674508*I + 105.7461928
Äýýðõè ¿ç¿¿ëýëòýýñ õàðàõàä ÄÍÁ-íû
¿ðæâýð áóþó λgdp =3.376 áàéãàà íü
Õºðºí㺠îðóóëàëòûã íýã íýãæýýð íýìýãä¿¿ëýõýä
ÄÍÁ 3.376 ïóíêòýýð íýìýãäýæ áóéã õàðóóëæ áàéíà. Ýíäýýñ
¿çýõýä äýýðõ 2 ¿ç¿¿ëýëò íü øóóä õàìààðàëòàéã õàðóóëæ áàéíà.
Òºâëºðñºí òºëºâëºãººò ýäèéí çàñãèéí
¿åä “êàïèòàëüíîå âëîæåíèå” ãýäýã îðîñ íýð òîìú¸îã õºðºí㺠îðóóëàëò ãýæ îð÷óóëæ õýðýãëýæ áàéñàí.
Ýíýõ¿¿ õºðºíã º îðóóëàëò ãýñýí óõàãäàõóóí íü ¿íäñýí êàïèòàë, ò¿¿íèé äîòîð áàðèëãà áàéãóóëàìæ áàðüæ
ºðãºòãºõ, ìàøèí òîíîã òºõººðºìæ, òåõíèê õýðýãñýë, ýä õîãøèë îëæ àâàõ, øèíý÷ëýõ,
çóðàã òºñºë, õàéãóóë øèíæèëãýýíèé àæèë áîëîí áóñàä çàðäëûã ñàíõ¿¿æ¿¿ëñýí
õºðºíãèéã èëýðõèéëäýã áàéâ.
Îð÷èí ¿åèéí ýäèéí çàñãèéí íîì çîõèîëä
àíãëèàð “investment” ãýñýí íýð òîìú¸îã ºðãºíººð àøèãëàæ áàéíà. Ýíý íü
àøèã îðëîãî îëîõ, ýñâýë ººð òààëàìæòàé ¿ð ä¿íä õ¿ðýõ, õºðºí㺠ýçýìøèã÷äèéí
õºðºíãèéí ¿íý öýíèéã ºñãºõ çîðèëãîîð êîìïàíèä îðóóëæ áàéãàà ìºíãºí õºðºíãº,
¿íýò öààñ áóñàä õºðºíãº, ò¿¿íèé äîòðîîñ ìºíãºí ¿íýëãýýãýýð èëýðõèéëýãäýõ
õºðºíãèéí ºì÷ëºõ ýðõ ãýõ çýðýã ¿éëäâýðëýë ýðõëýã÷äèéí ¿éë àæèëëàãàà þì.
¯ð ä¿íòýé õºðºí㺠îðóóëñàíààð
òîäîðõîé ñàëáàðûí ¿éë àæèëëàãààã äýìæèæ, òóõàéí áàéãóóëëàãûí õýâèéí ¿éë
àæèëëàãàà õàíãàãäàæ, óëìààð ¿éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ÷àäàë íýìýãäñýíèé ¿ðýýð
õºäºëìºðèéí á¿òýýìæ äýýøèëæ, ýäèéí çàñãèéí ºñºëòèéã õàíãàõ ¿íäñýí íºõöºë
á¿ðääýã. Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû ýäèéí çàñãèéí ÷àäàâõèéã ºðãºòãºæ, ò¿¿íèé
õóðäàöòàé õºãæëèéã õàíãàõ çîðèëãîîð áîäèò áà ñàíõ¿¿ãèéí õºðºí㺠îðóóëàëòûí
õàìãèéí ¿ð àøèãòàé õýëáýðèéã ñîíãîõ, ìºí õºðºí㺠îðóóëàëòûã óðüäààñ
òºëºâëºí ò¿¿íä íºëººëºõ ñºðºã òàë áîëîí ýðñäýëýýñ ñýðãèéëýõ ¿éë àæèëëàãààã
õºðºí㺠îðóóëàëòûí áîäëîãî ãýíэ.
Хөрөнгө
оруулалт бол эцсийн үр дүнд чиглэсэн урьдчилгаа капиталыг оруулж, төлөвлөсөн үр
дүнг олохтой холбоотой, макро ба микро түвшинг хамарсан нийлмэл харилцаа, уг
харилцааг оновчтой болгох тодорхой арга хэрэгсэл, зохион байгуулалтыг багтаасан
зорилго чиглэл бүхий үйл ажиллагаа юм.
Èéìä õºðºí㺠îðóóëàëòûã àøèãòàé
ñàëáàðò îðóóëæ ÷àäñàíààð îðîí íóòãèéí ¿éëäâýðëýõ äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í
íýìýãäýæ, óëìààð òºñâèéí îðëîãî íýìýãäýõ òºäèéã¿é õºäºëìºðèéí á¿òýýìæ
ºñºæ,öàëèí õºëñ íýìýãäýæ,áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿íèé ýðýëò áèé áîëñîíû ¿íäñýí äýýð
¿éëäâýðëýëèéí õýìæýý ºñºõ ýäèéí çàñãèéí çîõèñòîé ¿ð ä¿í áèé áîëîõ õàíäëàãàòàé.
2005 îíîîñ ýõëýí Ìîíãîë óëñûí
õºãæ¿¿ëýõ á¿ñ÷èëñýí õºãæëèéí ¿çýë áàðèìòëàëûí äàãóó Ìîíãîë óëñûã á¿ñ÷ëýí
õºãæ¿¿ëýõýýð áîäëîãî áîëîâñðîãäîí á¿ñèéí õºãæëéèí õºòºëáºðèéã áîëîâñðóóëñàí
áàéíà.
Баруун
бүсийн хөгжлийн хөтөлбөрийн 1 үе шат нь 2006-2015 оны хооронд хэрэгжих ба үүний
хэрэгжилтэнд 2011 онд мониторинг буюу үнэлгээ өгөхөөр тусгасан байна. 2011 он
гэхэд аж үйлдвэрëýëийг 28.9 дахин дотоодын нийт бүтээгдэõүүнд аж үйлдвэрийн салбарыг эзлэх хувь 54.2% боловсруулах
салбар 7.4%-д хүргэнэ гэж тоцоолсон байна.
|
Áàðóóí
á¿ñèéí ДНБ-нд аж үйлдвэрлэлийн эзлэх хувь
Õ¿ñíýãò-1 /Áàðóóí á¿ñèéí ÄÍÁ-ä àæ
¿éëäâýðèéí ýçëýõ õóâü/
|
|||||
|
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
|
Баруун бүсийн дундаж
|
4.4
|
3
|
1.8
|
1.8
|
5.2
|
|
Баян-Өлгий
|
4.8
|
3.5
|
4.4
|
5.2
|
5.9
|
|
Говь-Алтай
|
3.5
|
1.7
|
2.8
|
2.9
|
1
|
|
Завхан
|
3.8
|
3.1
|
1.6
|
3.1
|
0.5
|
|
Увс
|
4.7
|
5.7
|
3.2
|
7.3
|
11.3
|
|
Ховд
|
4.9
|
3.5
|
5.1
|
2.3
|
5.8
|
Ýõ ñóðâàëæ:ÌÓ-ûí ¯Ñà ñòàòèñòèêèéí ýìõýìãýë 2010 îí
Ãðàôèê-1
/Áàðóóí á¿ñèéí ÄÍÁ-ä àæ ¿éëäâýðèéí ýçëýõ õóâü/
2011
он гэхэд ДНБ-нд баруун бүсийн ДНБ-нд эзлэх аж үйлдвэрлэлийн салбарыг авч үзвэл
5.2% байгаа нь 54.2% хүргэх зорилтоос эрс ялгаатай байгаа нь харагдаж байна.Çàâõàí
àéìãèéí Äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íä àæ ¿éëäâýðëýëèéí ñàëáàðûí ýçëýõ õóâü õýìæýý
íü 2010 îíä á¿ð 0.5% áàéãàà íü àíõààðàë òàòñàí àñóóäëûí íýã áàéñàí þì.
Аж
үйлдвэрийг 2006 онтой харьцуулан авч үзýхэд:
Ãðàôèê-2 /Áàðóóí á¿ñèéí àæ ¿éëäâýðèéí õýìæýýíèé ºñºëò, áóóðàëò
Ýõ
ñóðâàëæ: Ñóäëàà÷èéí òîîöîîëëîîð
Аж
үйлдâэрийн хэмжээг 2006 оны үйлдвэрлэлээс 28.9 дахин нэмэгдүүлж 342866.71
сая төгрөг хүргэнэ гэсэн боловч 2010 онд 20226.2 төгрөгт хүүг 1.7 дахин өсөх
хандлага илэрчээ.
Áàðóóí
á¿ñèéí õºðºí㺠îðóóëàëò ñ¿¿ëèéí ¿å¿äýä íýìýãäýæ áàéãàà áàéòàë Äîòîîäûí íèéò
á¿òýýãäýõ¿¿íèé ºñºëò õàíãàëòã¿é òýð òóñìàà àæ ¿éëäâýðëýëèéí ñàëáàðûí
¿éëäâýðëýëò íýìýãäýýã¿é áàéãàà íü õºðºí㺠îðóóëàëò íü øààðäëàãàòàé ñàëáàð ëóó
ÿëàíãóÿà ¿éëäâýðëýë ð¿¿ õºðºí㺠îðóóëàëò õèéãäýõã¿é áàéíà ãýñýí ä¿ãíýëòýíä õ¿ð÷
áàéãàà þì.
Èéìýýñ
Çàâõàí àéìàãò õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëò íü ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä íýìýãäñýí ¿ç¿¿ëýëòòýé
áàéãàà ÷ Äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íä íºëººëºõ íºëººëºë íü ìàø ìóó áàéãàà íü
äàðààõ òîîöîîëëîîñ õàðàãäàæ áàéãàà þì.
Estimation
Command:
=====================
LS
GDP_ZAVHAN01 INV_ZAVHAN01 C
Estimation
Equation:
=====================
GDP_ZAVHAN01
= C(1)*INV_ZAVHAN01 + C(2)
Substituted
Coefficients:
=====================
GDP_ZAVHAN01
= 0.01216395402*INV_ZAVHAN01 + 17.68423028
Íèéãýì ýäèéí çàñãèéí ºñºëò, õºãæëèéí ¿íäñýí
ãîë õ¿÷èí ç¿éë íü õºðºí㺠îðóóëàëò áºãººä
õºðºí㺠îðóóëàëòûí ¿ð ä¿íä òîäîðõîé ñàëáàðûí ¿éë àæèëëàãààã äýìæèõ
áàéãóóëëàãûí õýâèéí ¿éë àæèëëàãààã õàíãàõ ¿íäñýí íºõöºë á¿ðäýõ á¿ðýí áîëîìæòîé.
Ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä õºðºí㺠îðóóëàëòûí îð÷èí,
íºõöºë óóð àìüñãàë ñàéæðàõ õàíäëàãàòàé áîëæ áàéãàà òºäèéã¿é Ìîíãîë óëñûí
õýìæýýíä õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýìæýý íýìýãäýæ ò¿¿íèé á¿òýö ñàíõ¿¿æèëòýíä ººð÷ëºëò
îðæ áàéíà.
Õºðºí㺠îðóóëàëòûã òîäîðõîé àæ àõóéí íýãæ,
íóòàã äýâñãýðýýð íü òóõàéëáàë õºäº îðîí íóòàãò
õºðºí㺠îðóóëàëòûí íºõöºë áàéäëûã àâ÷ ¿çýí èðýýä¿éãýý õàðàí îíîâ÷òîé
ñîíãîëò õèéæ áàéãàà ýñýõ, ¿ð àøèãòàé õýìíýëòòýé áîäëîãî ÿâóóëæ áàéãàà ýñýõ,
öààøëààä æèëýýñ æèëä äîðâèòîé ÿìàð àõèö ãàð÷ áàéíà âý? ãýäãèéã ñóäëàí àâ÷ ¿çýæ
ä¿í øèíæèëãýý õèéõ ¿¿äíýýñ ýíýõ¿¿ õºðºí㺠îðóóëàëòûí îð÷íû ñóäëàëãààã õèéëýý.
1.2
Ñóäàëãààíû àæëûí çîðèëãî:
Ýíýõ¿¿ ñóäàëãààíû àæèëäàà õºðºíãº
îðóóëàëò ýäèéí çàñàãò õýðõýí íºëººëäºã,áîëîõ, Çàâõàí àéìàãò õèéãäýæ áóé õºðºí㺠îðóóëàëòûí áàéäàë ò¿¿íèé
¿ð àøãèéã òîîöîîëîí àâ÷ ¿çýæ ÿìàð ñàëáàðóóäàä õºðºí㺠îðóóëàëòûã òàòàõ áîëîìæ
áàéãààã ñóäëàí àâ÷ ¿çýõèéã çîðèëãîî áîëãîëîî.
1.3 Ñóäàëãààíû àæëûí ïðàêòèê à÷ õîëáîãäîë, ¿ð ä¿í
Ýäèéí çàñãèéí îíîë äàõ Õºðºí㺠îðóóëàëò
áîëîí ÄÍÁ õîîðîíäîî øóóä õàìààðàëòàé ãýñýí îíîëûí òààìàãëàëûã áàòàòãàí , áîäèò
õºðñºí äýõ õºðºí㺠îðóóëàëòûí ¿ð àøãèéã øèíæèëæ, óëìààð õºðºí㺠îðóóëàëòûã
çîõèìæèò ñåêòîðò ò¿ëõ¿¿ òàòñàíààð ÄÍÁ ºñºëò, òºñâèéí îðëîãîä íºëººëºõ
íºëººëëèéã àâ÷ ¿çýí ýäèéí çàñàãò õýðõýí íºëººëºõ áîëîìæ áàéãààã îíîëûí
¿íäýñëýëòýé áàòàòãàí ãàðãàæ ºãñºíººðºº à÷ õîëáîãäîëòîé þì.
1.4
Ñóäàëãààíû àæèëä àøèãëàãäñàí ñóäëàãàà
òîîöîîëëûí àðãà
- Õàðüöóóëàí øèíæëýõ
- Àñóóëãà ÿðèëöëàãà
- Ñòàòèñòèêèéí õàìãèéí áàãà êâàäðàòûí àðãà
- Eviews 6.1 ñóäàëãààíû ïðîãðàìì
Õî¸ðäóãààð á¿ëýã:
2.1 Çàâõàí àéìàãò õèéãäñýí õºðºíãº
îðóóëàëòûí õýìæýý, ò¿¿íä õèéñýí ñóäàëãàà
|
¹
|
Ñàëáàð ÷èãëýë
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
2007-2011 оны дүн
|
|
1
|
Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàð
|
155.3
|
615
|
709
|
830.5
|
740
|
3049.8
|
|
2
|
Áîëîâñðîëûí ñàëáàð
|
838.8
|
1594.4
|
2403.6
|
5199.7
|
5304
|
15340.5
|
|
3
|
Ýð÷èì õ¿÷íèé ñàëáàð
|
2930
|
8200
|
741.4
|
2203
|
970.9
|
15045.3
|
|
4
|
Àâòî çàì, òýýâðèéí ñàëáàð
|
569.1
|
500
|
9800.7
|
7004.3
|
4980.9
|
22855
|
|
5
|
Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí ñàëáàð
|
1154
|
10441.6
|
|
|
|
11595.6
|
|
6
|
Íèéãìèéí õàìãààëûí ñàëáàð
|
50
|
|
250
|
|
|
300
|
|
7
|
պ人 àæ àõóéí ñàëáàð
|
375
|
559.5
|
403.3
|
1715
|
3546.3
|
6599.1
|
|
8
|
¯éëäâýð. Õóäàëäààíû ñàëáàð
|
40
|
30
|
|
|
|
70
|
|
9
|
Áàéãàëü îð÷íû ñàëáàð
|
250.8
|
135
|
|
57.7
|
248
|
691.5
|
|
10
|
Õóóëèéí ñàëáàð
|
|
46.5
|
|
277.4
|
323.9
|
|
|
11
|
Íóòãèéí çàõèðãàà /ЗГХЭГ/
|
|
1160
|
53
|
428
|
897
|
2538
|
|
12
|
Шадар сайдын багцаар
|
|
|
|
500
|
180.4
|
680.4
|
|
|
Дүн
|
6363
|
23282
|
14361
|
17938.2
|
17144.9
|
79089.1
|
|
13
|
Îðîí íóòãèéí õºðºí㺠îðóóëàëò, ÎÍÇÑан
|
77.0
|
105.0
|
140.8
|
309.2
|
143.0
|
775.0
|
|
|
Үүнээс ОНТ
|
92.5
|
500.0
|
0
|
309.2
|
713.74
|
1615.44
|
|
|
Дүн
|
169.5
|
605.0
|
140.8
|
618.4
|
856.7
|
2390.4
|
|
14
|
Òºñºë õºòºëáºð /ЭМСХ-II, ТАТ-II төсөл/
|
594.1
|
382.1
|
609.1
|
1211.4
|
691.2
|
3487.9
|
|
15
|
Эрчим хүчний барилга байгууламж /төсөл хөтөлбөрөөр/
|
3494.3
|
10310
|
2443.6
|
|
|
16247.9
|
|
|
Ä¿í:
|
4088.4
|
10692.1
|
3052.7
|
1211.4
|
691.2
|
19735.8
|
|
|
ХО-ын нийт дүн
|
10620.9
|
34579.1
|
17554.5
|
19768.0
|
18692.8
|
101215
|
Ýõ ñóðâàëæ: ÇÄÒÃ-ûí õºðºíãº
îðóóëàëòûí ìýðãýæèëòýí
Äýýðõ
õºðºí㺠îðóóëàëòûí ìýäýýëëýýñ õàðàõàä:
Завхан аймгийн хэмжээнд сүүлийн
5 жилд /2007-2011/ улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар
78548.3 сая,
орон нутгийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 1615,4 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалтын ажиë õèéãäñýíýý Засгийн
газрын Хэрэг эрхлэх газрын сайдын багцаас нутгийн захиргааны чиглэлээр 2425.0 сая, Эрүүл мэндийн салбарт 3049.8 сая,
Боловсролын салбарт 15340.5 сая, Эрдэс баялаг, эрчим хүчний салбарт 15045.3
сая, Зам тээвэр, барилга хот байгуулалтын салбарт 34450,6 сая, нийгмийн
хамгаалаллын салбарт 300 сая, Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарт
6339.1, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын салбарт 690.7 сая төгрөг, хууль зүйн
салбарт 376,9 сая төгрөгийн ажлууд хийгдсэн байна.
Сүүлийн 5 жилийн дундажаар зам тээвэр, барилга, хот
байгуулалт, боловсрол, эрчим хүчний салбарт хийгдэх хөрөнгө оруулалтын õýìæýý íýìýãäñýí ¿ç¿¿ëýëòòýé
áàéíà..
Хөрөнгө
оруулалтын ажлын хэмжээ жилээс жилд нэмэгдэх хандлагаòàé áàéñíàà 2009 онд
дэлхийн эдийн засгийн хямралын нөлөөгөөр хөрөнгө оруулалтын õýìæýý íýëýýä буурсан
байна. 2010 оноос хөрөнгө оруулалтын ажил дахин сэргэх хандлага èëýð÷ áàéíà.
Ñ¿¿ëèéí
æèë¿¿äýä õèéãäñýí õºðºí㺠îðææëàëòûã ñóì á¿ðýýð àâ÷ ¿çâýë äàðààõ áàéäàëòàé
áàéíà.
2.2 Çàâõàí àéìãèéí ñóìóóäàä õèéãäñýí õºðºíãº
îðóóëàëòûí ñóäàëãàà
2008 îíä Çàâõàí àéìãèéí ñóìäóóäàä
õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûã àâ÷ ¿çýõýä íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 12% íü õóäàã
çàñâàðëàõ áîëîí óñò öýã øèíýýð ãàðãàõ, çàñâàðëàõ çýðýãò çàðöóóëàãäñàí áàéíà.Ñóìäàä
õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûã ä¿íãýýð àâ÷ ¿çýõýä õèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 45.8% íü
Óëèàñòàé ñóìàíä õèéãäýæ ýíý ñóìûí òîõèæèëò ¿éë÷èëãýýíä èõýâ÷ëýí çàðöóóëàãäñàí áîë
õàìãèéí áàãà õºðºí㺠îðóóëàëòûã Öàãààí÷óëóóò ñóìàíä õèéñýí áà íèéò õºðºíãº
0.13% çàðöóóëàãäñàí áàéíà.
2009 îíä îíä Çàâõàí àéìãèéí
ñóìäóóäàä õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûã àâ÷ ¿çýõýä íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 5.6 %
íü õóäàã çàñâàðëàõ áîëîí óñò öýã øèíýýð ãàðãàõ, çàñâàðëàõ çýðýãò çàðöóóëàãäñàí
áàéñàí áà ýíý õºðºí㺠îðóóëàëò íü á¿õ ñóìäàä ãàðñàí áàéíà. Ñóìäàä õèéãäñýí
õºðºí㺠îðóóëàëòûã ä¿íãýýð àâ÷ ¿çýõýä õèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 41 % íü Óëèàñòàé
ñóìàíä õèéãäýæ ýíý ñóìûí òîõèæèëò ¿éë÷èëãýýíä èõýâ÷ëýí çàðöóóëàãäñàí òºäèéã¿é
îðîí ñóóö áàðèõàä íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 20%,Óëèàñòàé ñóìä õèéãäñýí õºðºíãº
îðóóëàëòûí 48.7 % çàðöóóëàãäñàí áîë
õàìãèéí áàãà õºðºí㺠îðóóëàëòûã Ñàíòìàðãàö ñóìàíä õèéñýí áà íèéò õºðºí㺠0.24 %
çàðöóóëàãäñàí áàéíà.
2010 îíä îíä Çàâõàí àéìãèéí
ñóìäóóäàä õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûã àâ÷ ¿çýõýä íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 20.2 %
íü Èõ-Óóë,Îòãîí,Òîñîíöýíãýë,Ò¿äýâòýé,Óëèàñòàé ñóìäàä õè÷ýýëèéí øèíý áàéð
áàðèõàä çàðöóóëñàí áàéíà. Ñóìäàä õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûã ä¿íãýýð àâ÷ ¿çýõýä
õèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 33 % íü Óëèàñòàé ñóìàíä õèéãäýæ ýíý ñóìûí òîõèæèëò
¿éë÷èëãýýíä èõýâ÷ëýí çàðöóóëàãäñàí áà ýíý öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷,öýöýðëýãèéí
áàðèëãûí çàñâàð,øèíýýð õè÷ýýëèéí áàéð áàðèõ,õ¿¿õýä çàëóó÷óóäûí ñî¸ë àìðàëòûí
õ¿ðýýëýí áàéãóóëàõ çýðýãò èõýâ÷ëýí çàðöóóëàãäñàí áîë Àñãàò,Öàãààí÷óëóóò,Öýöýí-Óóë ñóìäàä
õºðºí㺠îðóóëàëò õèéãäýýã¿é áàéíà. Ýíý æèëèéí õºðºí㺠îðóóëàëòàíä ìàõíû
¿éëäâýðò íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 6.7%-èéã çàðöóóëñàí íü ¿éëäâýðëýëèéí ñàëáàðò
õèéñýí õºðºí㺠îðóóëàëò áàéëàà. ̺í ýíý æèëèéí íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí
35.3%-èéã Àëäàðõààí,Óëèàñòàé,Èõ-Óóë ñóìóóäàä çàì ã¿¿ðíèé àæèëä çîðèóëàí
çàðöóóëñàí áàéíà.
2011 îíä Çàâõàí àéìãèéí ñóìäóóäàä
õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûã àâ÷ ¿çýõýä íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 3.4 % íü õóäàã
çàñâàðëàõ áîëîí óñò öýã øèíýýð ãàðãàõ, çàñâàðëàõ çýðýãò çàðöóóëàãäñàí áàéñàí áà
ýíý õºðºí㺠îðóóëàëò íü á¿õ ñóìäàä ãàðñàí áàéíà. Ñóìäàä õèéãäñýí õºðºíãº
îðóóëàëòûã ä¿íãýýð àâ÷ ¿çýõýä õèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 30.7 % íü Àëäàðõààí ñóìä
òóñ ñóìûí íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 96.8% íü çàì çàñâàðò çàðöóóëæýý. ̺í íèéò
õºðºí㺠îðóóëàëòûí 18.9% íü Òîñîíöýíãýë ñóìàíä, 16.9% íü Óëèàñòàé ñóìàíä òóñ
òóñ õèéãäýæ ýíý ñóìûí òîõèæèëò ¿éë÷èëãýýíä èõýâ÷ëýí çàðöóóëàãäñàí áîë õàìãèéí áàãà õºðºí㺠îðóóëàëòûã Àñãàò
ñóìàíä õèéñýí áà íèéò õºðºí㺠0.2 % çàðöóóëàãäñàí áàéíà.
Äýýðõ
ñóäàëãààíààñ õàðàõàä íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí
29.8% íü Óëèàñòàé ñóìàíä,19.7% íü Àëäàðõààí ñóìàíä,10.9% íü Òîñîíöýíãýë ñóìàíä,
8.9% íü Èõ- Óóë ñóìàíä, 4% íü Ò¿äýâòýé ñóìàíä òóñ òóñ çàðöóóëàãäñàí áîë ñ¿¿ëèéí
5 æèëèéí õóãàöààíä õàìãèéí áàãà õºðºí㺠îðóóëàëò íü íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí
0.4% íü Öýöýí-Óóë ñóìàíä, 0.3% íü Àñãàò ñóìàíä òóñ òóñ çàðöóóëàãäñàí áàéíà.
Ñóìäàä õèéãäñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûã ñàíõ¿¿æèëòýýð íü
àâ÷ ¿çâýë:
|
№
|
сумдын нэр
|
Улсын төсөв
|
Орон нутгийн төсөв,
ОНЗсан
|
|||||
|
2008
|
2009
|
2010
|
Дүн
|
2008
|
2009
|
2010
|
||
|
1
|
Алдархаан
|
35.18
|
28.3
|
3271.9
|
3335.38
|
0.3
|
0.43
|
36.97
|
|
2
|
Асгат
|
72.43
|
14.7
|
53
|
140.13
|
0.3
|
0.43
|
1.394
|
|
3
|
Баянтэс
|
186.06
|
50
|
14
|
250.06
|
0.3
|
18.43
|
5.576
|
|
4
|
Баянхайрхан
|
23.74
|
19.9
|
125
|
168.64
|
8.3
|
0.43
|
44.182
|
|
5
|
Дөрвөлжин
|
366.65
|
27.2
|
300
|
693.85
|
80.3
|
0.43
|
5.576
|
|
6
|
Завханмандал
|
24.96
|
19.6
|
394.4
|
438.96
|
0
|
0.43
|
4.182
|
|
7
|
Идэр
|
43.25
|
|
93.9
|
137.15
|
8.3
|
0.43
|
4.182
|
|
8
|
Их-уул
|
330.28
|
1270.3
|
1489.2
|
3089.78
|
0.3
|
13.43
|
6.97
|
|
9
|
Нөмрөг
|
47.88
|
27.1
|
44.4
|
119.38
|
0.3
|
30.43
|
25.596
|
|
10
|
Отгон
|
122
|
83.9
|
514.4
|
720.3
|
0.3
|
0.43
|
6.97
|
|
11
|
Сантмаргац
|
38.59
|
12.9
|
219.4
|
270.89
|
17.3
|
0.43
|
4.182
|
|
12
|
Сонгино
|
88.71
|
14.2
|
61.4
|
164.31
|
8.3
|
22.43
|
5.576
|
|
13
|
Тосонцэнгэл
|
145.17
|
447.7
|
941.5
|
1534.37
|
0.3
|
11.43
|
5.576
|
|
14
|
Түдэвтэй
|
45.4
|
270
|
694.4
|
1009.8
|
8.3
|
0.43
|
4.182
|
|
15
|
Тэс
|
42.2
|
98.8
|
514.4
|
655.4
|
8.3
|
0.43
|
4.182
|
|
16
|
Тэлмэн
|
25.48
|
53.27
|
353.2
|
431.95
|
0.3
|
11.43
|
6.97
|
|
17
|
Ургамал
|
33.63
|
9.62
|
59.4
|
102.65
|
2.3
|
0.43
|
4.4
|
|
18
|
Улиастай
|
1977.35
|
2200.5
|
4942.9
|
9120.75
|
288.05
|
414.03
|
663
|
|
19
|
Цагаанхайрхан
|
200
|
267.4
|
45.4
|
512.8
|
14.8
|
0.43
|
4.182
|
|
20
|
Цагаанчулуут
|
13.95
|
75.1
|
|
89.05
|
8.3
|
0.43
|
4.182
|
|
21
|
Цэцэн-Уул
|
11.6
|
47.3
|
|
58.9
|
0.3
|
0.43
|
5.576
|
|
22
|
Шилүүстэй
|
158
|
121.9
|
514.4
|
794.3
|
10.3
|
0.43
|
14.182
|
|
23
|
Эрдэнэхайрхан
|
93.93
|
135
|
14.4
|
243.33
|
30.3
|
0.43
|
5.576
|
|
24
|
Яруу
|
46.3
|
61.1
|
300
|
407.4
|
10.3
|
0.43
|
5.576
|
|
|
Дүн
|
4172.74
|
5355.79
|
14961
|
24489.53
|
506.15
|
528.92
|
878.92
|
No comments:
Post a Comment