“Нягтлан бодох бүртгэл” ìэргэжлийн тодорхойлолт
Нягтлан бодох бүртгэл гэдэг нь байгууллагын үйл ажиллагааг санхүүгийн
хувьд хэмжиж, бүртгэлийн мэдээллийг боловсруулан данс бүртгэлд тусгах, өмч
хөрөнгийн хөдлөл өөрчлөлт, үйл ажиллагааны орлого үр дүн, мөнгөн урсгалын мэдээ
тайланг тогтсон дүрэм журам, аргачиллын дагуу гаргаж үнэлгээ дүгнэлт өгөх,
гүйцэтгэлийг хянан баталгаажуулах, шийдвэр гаргалтад шаардлагатай мэдээллийг
бэлтгэх, хэрэглэгчдэд хүргэх үйл ажиллагааны цогц систем юм.
"Нягтлан бодогч" гэдэг нь Олон Улсын нийтлэг жишиг, тогтоосон
Стандартыг удирдлага болгон мэргэжлийн ёс зүйг чанд баримтлан нягтлан бодох
бүртгэлийн үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэгч мөн.
1 Мэргэжлийн чиглэлийн зориулалт:
Нягтлан бодох бүртгэлийн бакалаврын зэргийн боловсролын агуулга нь
төгсөгчдөд төрийн захиргааны болон аж ахуйн нэгж байгууллагууд, санхүү, татвар,
хяналт. даатгалын төв орон нутгийн албад, сургалт эрдэм шинжилгээний
байгууллагад санхүүгийн удирдлага, нягтлан бодох бүртгэл, сургалт, судалгааны
чиглэлээр ажиллахад шаардлагатай мэдлэг чадвар, хандлага эзэмшүүлэхэд
чиглэгдэнэ.
2 Төгсөгчдийн
бэлтгэлд тавих нийтлэг шаардлага:
2.1 Хүмүүнлэгийн
болон нийгэм-эдийн засгийн шинжлэх ухааны үндсэн сургаалиудтай танилцсан,
нийгмийн шинжтэй үйл явдал, асуудлыг шинжлэх ухаанчаар задлан шинжлэх
чадвартай, эдгээр шинжлэх ухааны аргуудыг мэргэжлийн болон нийгмийн янз бүрийн
хэлбэрийн үйл ажиллагаанд хэрэглэж чаддаг байх;
2.2 Байгаль,
нийгэм, хүний хоорондын харьцааг зохицуулдаг ёс зүй, эрх зүйн хэм хэмжээг
мэддэг, энэ мэдлэгээ
амьдрал, үйл ажиллагаандаа харгалзах чадвартай байх;
2.3 Амьд болон амьгүй байгаль дахь үзэгдэл, үйл явцын тухай бүрэн дүүрэн
төсөөлөлтэй, байгалийг танин мэдэх шинжлэх ухааны орчин үеийн аргуудын
боломжийг ойлгосон, тэдгээрийг мэргэжлийн үүргээ биелүүлэхэд ашиглаж чаддаг
байх;
2.4 Наад зах нь
нэг гадаад хэлийг өдөр тутмын болон мэргэжлийн үйл ажиллагаандаа ашиглах
чадвартай байх;
2.5 Эрүүл аж төрөх
ёсны талаар шинжлэх ухааны төсөөлөлтэй болсон, ººðèéí бие бялдрыг хөгжүүлэх
чадвар, дадлыг эзэмшсэн байх
2.6 Иргэний
ардчилсан ёсны суурийг бүрдүүлэгч үнэ цэнэт зүйлсийг мэддэг, бусад үндэстэн,
бүс нутаг, өөрийн улс орны түүх, соёлын өвийг олон ургальч агуулгаар ойлгох,
тайлбарлах, баяжуулах чадвартай, эх оронч үзэлтэй, хүмүүнлэг ёсыг дээдлэн сахидаг байх;
2.7 Багаар хоршин
ажиллахад бэлэн, өөрийн хөдөлмөрийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй зохион
байгуулдаг, харилцааны соёлтой, монгол утга зохиолын хэлээр найруулан бичих,
илтгэх, зөрчилтэй нөхцөлд бусдын үзэл бодлыг хүндэтгэн зөвшилцөж удирдлагын
ончтой шийдвэр гаргах, өөртөө болон бусдын өмнө хариуцлага хүлээх чадвартай
байх;
2.8 Шинжлэх ухааны
хөгжил, нийгмийн практик хурдацтай өөрчлөгдөж байгаа нөхцөлд өөрийн боломждоо
анализ хийх чадвартай, орчин үеийн мэдээллийн технологийг ашиглан шинэ мэдлэг
олж авах, бүтээлчээр, тасралтгүй бие даан суралцах чадвартай байх;
2.9 Мэргэжлийн
үүргээ биелүүлэхтэй холбоотой зорилгыг тавих, зорилтуудыг тодорхойлох
чадвартай, тэдгээрийг шийдвэрлэхэд судалсан шинжлэх ухааны аргуудыг ашиглаж
чаддаг байх.
3 Нягтлан
бодох бүртгэлийн мэргэжлээр төгсөгчийн мэргэжлийн бэлтгэлд тавих үндсэн
шаардлага:
3.1 Төгсөгч нь дор дурдсан мэдлэг
эзэмшсэн байна. Үүнд:
- Эдийн засгийн онол, бизнесийн удирдлага,
зохион байгуулалт, төлөвлөлт, бизнесийн эрх зүй, маркетинг, санхүү, зээл, мөнгөний
онол, тоон болон статистик шинжилгээний аргууд;
- Мэдээлэл зүйн үндэс, мэдээллийн бааз ба
систем, бүртгэлийн мэдээллийг компьютераар боловсруулах;
- Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс, бүртгэлийн
бодлого зохицуулалт, мэдээлэл боловсруулах технологи ажиллагаа
- Санхүүгийн бүртгэл, нягтлан бодох
бүртгэлийн олон улсын болон үндэсний стандарт, санхүүгийн тайлан бэлтгэх,
гүйцэтгэлийг шинжлэх арга зүй;
- Зардлын бүртгэл, зардлыг төсөвлөх,
гүйцэтгэлийг хянаж бүртгэх, хуваарилах, хэлбэлзэлд шинжилгээ дүгнэлт өгөх
журам;
- Аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагааны болон
санхүүгийн удирдлага, оновчтой шийдэл, түүний үндэслэл, удирдлагын бүртгэлийн
үндсэн асуудлууд;
- Санхүүгийн тайлангийн аудитын арга зүй,
олон улсын стандарт;
- Бизнесийн нэгдсэн тайлан болон засгийн
газар, төрийн бус байгууллагуудын бүртгэл, тайлагналын онцлог;
- Татвар, даатгал, нийгмийн даатгалын төлбөр
тооцоо, тайлагналын тогтолцоо;
- Нягтлан бодох бүртгэлийн ажилтны
мэргэжлийн ёс зүй;
3.2 Төгсөгч нь дараах чадвар эзэмшсэн байна. Үүнд:
- Нягтлан бодох бүртгэлийн мэдээллийн
систем, түүний бодлого,
технологийг байгууллагын онцлогт нийцүүлэн боловсруулж мөрдүүлэх;
- Анхан шатны
болон нягтлан бодох бүртгэлийг хөтөлж санхүүгийн тайлаí ãàðãàõ;
- Байгууллагын
санхүүгийн тайлан, үйл ажиллагааны явц, үр дүнд шинæèëãýý õèéæ өнөөгийн болон
хэтийн төлөв байдлыг тодорхойлон санал, зөвлөмж болîâñðóóëàõ;
- Санхүү,
банк, татварын болон бусад харилцагч байгууллага, хүмүүстэй тооцоо нийлж,
үлдэгдлийг баталгаажуулах;
- Үйлдвэрлэлийн
зардал, өртгийн тооцоо, удирдлагын бүртгэлийн шаардлагатай судалгаа, дүгнэлт,
мэдээ тайлан гаргах;
- Санхүү, удирдлага, татварын
тайланг шалгаж хүлээн авах, тайлангийн үзүүлэлтүүдийн хэлбэлзлэлийн шалтгааныг
шинжилж, дүгнэлт өгөх;
“ Удирдлагын нягтлан бодох бүртгэл ”
хичээлийн õºòºëáºð
1. Хичээлийн
индекс: ACCO 303
2. Хичээлийн
багц цаг: 3
3. Судлах
улирал: 6
4. Урьд нь үзсэн байх хичээлийн нэр, индекс: ACCO 101,ACCO 202,АССО 203,АССО 302
5. Хичээлийн
зорилго: Óäèðäëàãûí
õÿíàëòûí ãîðèìä íèéöñýí äîòîîä ìýäýýëëèéí ñ¿ëæýýíèé òóõàé áîëîí ìºíãºí óðñãàëûã
¿íýëæ óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàõ, áèçíåñèéí ¿éë àæèëëàãààã òºñºâëºõ àðãà óõààí,
óð ÷àäâàðûã õºãæ¿¿ëýõýä ýíý õè÷ýýëèéí
çîðèëãî îðøèíî.
6. Хичээлийн
агуулга,
|
¹
|
Ñýäýâ
|
Ëåêöèéí öàã
|
Ñåìèíàð, äàäëàãûí öàã
|
|
1
|
Óäèðäëàãûí á¿ðòãýëèéí ñóäëàõ ç¿éë
çîðèëãî, à÷ õîëáîãäîë
|
2
|
-
|
|
2
|
Óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä çîðèóëæ
çàðäëûã àíãèëàõ, çàðäëûí òºëºâ áàéäëûí øèíæèëãýý
|
2
|
2
|
|
3
|
Холимог зардлын шинжилгээ
|
2
|
4
|
|
4
|
Çàðäàë
¿éëäâýðëýë àøãèéí õàìààðëûí øèíæèëãýý
|
4
|
6
|
|
5
|
Õýñýã÷ëýí òàéëàãíàë ò¿¿íèéã
óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä àøèãëàõ íü
|
4
|
4
|
|
6
|
Òºñºâ òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëàëò
|
2
|
-
|
|
7
|
Давтлага хичээл
|
|
2
|
|
8
|
Ìàñòåð òºñºâ ò¿¿íèé á¿ðäýë õýñãèéã
áîëîâñðóóëàõ íü
|
4
|
6
|
|
9
|
Ìàòåðèàëûí õýðýãöýýã òîäîðõîéëîõ
|
2
|
2
|
|
10
|
Давтлага хичээл
|
|
2
|
|
11
|
Òºâëºðñºí áóñ ¿éë àæèëëàãàà
|
2
|
-
|
|
12
|
Бүтээгдэхүүний үнэ бүрдэлт
|
2
|
2
|
|
13
|
ßëãàâàðò çàðäëûí øèíæèëãýýã
óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä àøèãëàõ íü
|
4
|
2
|
|
14
|
Êàïèòàë çàðöóóëàëò
|
2
|
-
|
|
|
Нийт дүн
|
32
|
32
|
7, Хичээлээр
эзэмших мэдлэг,
чадвар, дадал:
Ýíýõ¿¿ õè÷ýýëèéã ñóäàëñàí îþóòàí óäèðäëàãûí øèéäâýð
ãàðãàëòàíä øààðäàãäàõ ìýäýýëëèéã õóðèìòëóóëàõàä øààðäàãäàõ äàðààõ ìýäëýã ÷àäâàðûã
ýçýìøèíý.
¯¿íä:
• Óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä çîðèóëæ çàðäëûã àíãèëàõ
• Óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä øààðäàãäàõøèíæèëãýýí¿¿äèéã õèéõ åðºíõèé ìýäëýã ÷àäâàð ýçýìøèíý.
• Óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä çîðèóëæ çàðäëûã àíãèëàõ
• Óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä øààðäàãäàõøèíæèëãýýí¿¿äèéã õèéõ åðºíõèé ìýäëýã ÷àäâàð ýçýìøèíý.
Òóõàéëáàë:
1, Õóãàðëûí öýãèéí øèíæèëãýý
2, Õîëèìîã çàðäëûí øèíæèëãýý
3. Àõèóö àøãèéí øèíæèëãýý
4. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íý á¿ðäýëò
5. ßëãàâàðò çàðäëûí øèíæèëãýý
6. Òºñºâ òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëàëòûí òàëààð ºðãºí ìýäëýã ÷àäâàð ýçýìøèíý.
1, Õóãàðëûí öýãèéí øèíæèëãýý
2, Õîëèìîã çàðäëûí øèíæèëãýý
3. Àõèóö àøãèéí øèíæèëãýý
4. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íý á¿ðäýëò
5. ßëãàâàðò çàðäëûí øèíæèëãýý
6. Òºñºâ òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëàëòûí òàëààð ºðãºí ìýäëýã ÷àäâàð ýçýìøèíý.
8, Үнэлгээ
(идэвх, явц,
шалгалтын
оноо):
|
¹
|
Явцын шàëãàõ ñýäýâ /äóãààð/
|
õýëáýð
|
|
1
|
1, 2,
3-ð á¿ëýã ñýäâ¿¿ä
|
òåñò
|
|
2
|
4,5 -ð á¿ëýã ñýäâ¿¿ä
|
áè÷ãèéí àæèë
|
|
6, 7-ð á¿ëýã ñýäâ¿¿ä
|
Амаар
|
|
|
3
|
8,9, 10, 11,12-ð á¿ëýã ñýäâ¿¿ä
|
òåñò
|
|
4
|
Íýãäñýí
òåñò
|
òåñò
|
|
Ä/ä
|
¯íýëãýýíèé ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
|
À
|
Â
|
Ñ
|
D
|
F
|
|
|
|
90-100%
|
80-89,9%
|
70-79,9%
|
60-69.9%
|
60-ààñ äîîø
|
|
1
|
Óäèðäëàãûí
íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí ¿íäñýí îéëãîëò óõàãäàõóóíûã
|
Äýýä çýðãýýð
îéëãîñîí
|
Ñàéí îéëãîñîí
|
Èõýíõ õýñãèéí ñàéí îéëãîñîí
|
Åðºíõèéä íü äóíä çýðýã îéëãîñîí
|
Èõýíõ õýñãèéã ìóó îéëãîñîí
|
|
2
|
Óäèðäëàãûí
øèéäâýð ãàðãàëòàíä çîðèóëñàí ìýäýý ìýäýýëëèéã
ñàéòàð öóãëóóëàí ä¿ãíýëò ãàðãàõ
|
Èæ á¿ðýí çîõèñòîé òàéëáàðëàñàí
|
Îéëãîìæòîé, çºâ ç¿éòýé áàéäëààð òàéëáàðëàñàí
|
Èõýíõäýý çºâ çîõèñòîé áàéäëààð òàéëáàðëàñàí
|
Á¿ðýí áóñ, çàðèì òîõèîëäîëä çºâ òàéëáàðëàñàí
|
Àãóóëãà, óÿëäàà õîëáîîã¿é áóðóó òàéëáàðëàñàí
|
|
3
|
Óäèðäëàãûí
øèéäâýð ãàðãàëòòàé õîëáîîòîé øèíæèëãýýí¿¿äèéã õèéí îëîí õóâèëáàðààñ îíîâ÷òîéã
íü ñîíãîõ
|
Çîõèñòîé õóâèëáàð, îíîâ÷òîé ñîíãîëò õèéñýí
|
Åðºíõèé人 çºâ /õóâèëáàð/
|
Èõýíõäýý /õóâèëáàð/ çºâ ñîíãîëò õèéñýí
|
Çàðèì òàëààð áóðóó ñîíãîëò õèéñýí
|
Ǻâ ñîíãîëò õèéæ ÷àäààã¿é
|
|
4
|
Äýýðõè
àæëóóäûã ã¿éöýòãýõäýý óäèðäëàãûí á¿ðòãýëòýé õîëáîîòîé íýð òîìü¸îã çºâ
õýðýãëýñýí áàéäàë
|
Ìàø îíîâ÷òîé çºâ õýðýãëýñýí
|
Îíîâ÷òîé çºâ õýðýãëýñýí
|
Ǻâ ãýæ ¿çýæ áîëîõ
|
Á¿ðýí ã¿éöýò õýðýãëýæ ÷àäààã¿é
|
Îãò õýðýãëýýã¿é
|
9, Ашиглах
ном,
сурах
бичиг, материал
|
¹
|
Íýð
|
Çîõèîã÷
|
Õýâë/îí
|
|
1
|
accounting
for management decisions
|
John Arnold
|
1996
|
|
2
|
Cost
accounting
|
Milton F.Usly Lawrence Hammer
|
1991
|
|
3
|
Àñðè
Õàììåð
|
Çàðäëûí íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë òºëºâëºëò õÿíàëò
|
ÓÁ 2000
|
|
4
|
Óäèðäëàãûí
íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë
|
Ñ.ªëçèéáàò
|
ÓÁ 1996
|
|
5
|
Óäèðäëàãûí
íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí áîäëîãî äàñãàë
|
Ä.Íàð-Îä
|
ÓÁ 2008
|
|
6
|
Íÿãòëàí
áîäîõ á¿ðòãýë
|
ÌÓÈÑ-ÝÇÑÑ-ÍÁÁÒ õàìòûí á¿òýýë
|
ÓÁ 2007
|
•Òîäîðõîé áóñ áàéäàëä øèéäâýð ãàðãàõ íü
•Äýä ñýäýâ
1.Øèéäâýðèéí îð÷èí áà øèéäâýð ãàðãàõ ¿å øàòóóä
2.Òîäîðõîé áóñ áàéäàëä óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä ìàãàäëàëûã àøèãëàõ íü
3.Òîäîðõîé áóñ áàéäàëä óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä øèéäâýðèéí ìîäûã àøèãëàõ íü
•Øèéäâýðèéí îð÷èí áà øèéäâýð ãàðãàõ ¿å øàòóóä
Àëèâàà áàéãóóëëàãûí çàõ çýýëä àìæèëòòàé àæèëëàæ ºðñºë人íä äàâóó òàëûã îëæ äýâø¿¿ëñýí çîðèëãîäîî õ¿ðýõ ¿éë ÿâö íü òóõàéí áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãûí ãàðãàæ áàéãàà øèéäâýðèéí îíîâ÷òîé áàéäàë ò¿¿íèé õýðýãæèëòýýñ øóóä õàìààðäàã
•
Øèéäâýð ãàðãàõ íü áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãûí ¿íäñýí ¿¿ðýã áºãººä ýíý íü óäèðäëàãûí áóñàä ¿¿ðã¿¿ä áîëîõ ¿éë àæèëëàãààã çîðèëãîä ÷èãë¿¿ëæ òºëºâëºõ, òºëºâëºñºí ¿éë àæèëëàãààã õýðýãæ¿¿ëýõ, çîõèîí áàéãóóëàõ õýðýãæèëòèéí ÿâöûã èäýâõèæ¿¿ëýí çîõèöóóëàõ õýðýãæèëòèéí ¿ð ä¿íä õÿíàëò òàâèõ çýðýã ¿¿ðã¿¿äòýé íÿãò õîëáîîòîé áàéäàã.
•
Øèéäâýð ãýäýã íü õî¸ð áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø õýä õýäýí áîëîìæèò õóâèëáàðóóäààñ õèéñýí ñîíãîëò þì. Øèéäâýð ãàðãàíà ãýäýã íü àñóóäëûã øèéäýõ ¿é îëîí áîëîìæóóä äóíäààñ õàìãèéí áîëîìæòîéã íü ñîíãîí àâ÷ õýðýãæ¿¿ëýõ òóõàé îéëãîëò þì.
•
•Åð íü óäèðäëàãûí á¿ðòãýëèéí ¿íäñýí ¿¿ðýã áîë øèéäâýð ãàðãàõàä øààðäëàãàòàé ìýäýýëëýýð óäèðäëàãûã õàíãàõ ÿâäàë þì. Àñóóäëûã øèéäâýðëýõ çºâõºí ãàíö àðãà, õýâ çàãâàð ãýæ áàéäàãã¿é. Õàðèí àñóóäëûã øèéäâýðëýõ øàò äàìæëàãà ãýæ áàéæ áîëíî.
•Øèéäâýð ãàðãàõ ¿éë ÿâö íü äîîðõ ¿å øàòóóäûã äàìæèæ õýðýãæèíý. ¯¿íä:
•
Íýãä¿ãýýð ¿å øàò: Øèéäâýðëýõ àñóóäëûã èëýðõèéëæ òîäîðõîéëîõ
•Ýíý íü øèéäâýð ãàðãàõ ¿éë ÿâöûí ãîë öºì íü áºãººä ¿¿íèéã íºõöºë áàéäëûí øèíæèëãýý ÷ ãýæ íýðëýäýã.
Õî¸ðäóãààð ¿å øàò: Øèéäâýð ãàðãàõ øàëãóóð òîãòîîõ
•Àñóóäëûã øèéäýõ õóâèëáàðûã ¿íýëæ ñîíãîëò õèéõ áîëîìæèò øàëãóóðóóäûã òóõàéëáàë îðëîãî çàðäàë àøèã õºðºí㺠îðóóëàëòûí ºãººæ çýðãèéã òîäîðõîéëîõ øààðäëàãàòàé
•
Ãóðàâäóãààð ¿å øàò:Õóâèëáàðóóä áîëîâñðóóëàõ
•Õóâèëáàðóóäûã áîëîâñðóóëàõàä íýã òàëààñ íººöèéí õÿçãààðëàãäñàë øèíæ ÷àíàð íºãºº òàëààñ óäèðäàã÷èéí óð ÷àäâàð öàã õóãàöàà èõýýõýí íºëººëäºã. Èéìä áîëîâñðóóëàõ õóâèëáàðóóä íü òîäîðõîé íººö áîëîí áîëîìæèéí õ¿ðýýíä õýò îëîíã¿é áàéõ íü çîõèñòîé.
•
ĺðºâä¿ãýýð ¿å øàò: Õóâèëáàðóóäûã ¿íýëýõ
•Áîëîâñðóóëñàí õóâèëáàðóóä íü íýãýí çýðýã õýðýãæèõ áîëîìæã¿é áàéõ ó÷èð ýíý øàòàíä òýäãýýðèéí äàâóó áà ñóë òàëóóäûã òîäîðõîéëæ ò¿¿íèéãýý äýâø¿¿ëñýí çîðèëãî áîëîí øèéäâýðèéí äàðààõ ¿ð ä¿íòýé õàðüöóóëíà. Á¿õ òàëààðàà äàâóó õóâèëáàð ãýæ áàéäàãã¿é áºãººä ÿìàð íýã ñóë òàëûã àãóóëæ áàéõ íü öººíã¿é. Ãýâ÷ äàâóó áîëîí ñóë òàëóóä íü øèéäâýðèéí ¿ð ä¿íä õýðõýí íºëººëºõèéã óðüä÷ëàí çºâ òîãòîîæ ÷àäâàë îíîâ÷òîé õóâèëáàðûã çºâ òîãòîîõîä òóñòàé áàéíà.
•
Òàâäóãààð ¿å øàò: Õóâèëáàðóóäûã ñîíãîæ øèéäâýð ãàðãàõ:
•Øèéäâýð ãàðãàõ øàëãóóð áîëîí õóâèëáàðóóäàä ºãñºí ¿íýëãýýíä òóëãóóðëàæ õàìãèéí îíîâ÷òîé õóâèëáàðûã ñîíãîæ øèéäâýð ãàðãàíà.
Çóðãààäóãààð ¿å øàò: Øèéäâýðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ:
•Øèéäâýð ãàðãàõ ¿éë ÿâö íü õóâèëáàðûã ñîíãîñíîîð äóóñäàãã¿é. Ó÷èð íü ñàéí øèéäâýðèéí ¿ð ä¿íä òààðóóõàí õýðýãæ¿¿ëýëò ìóóãààð íºëººëäºã. Øèéäâýðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ àæëûí òºëºâëºëò çîõèîí áàéãóóëàëò ò¿¿íä òàâèõ õÿíàëò çýðýã íü ò¿¿íèé ýöñèéí ¿ð ä¿íä ñàéíààð íºëººëíº.
•
Øèéäâýð ãàðãàõ ¿éë ÿâö íü òîäîðõîé öàã õóãàöààòàé áºãººä èðýýä¿éð¿¿ ÷èãýëñýí áàéíà. Áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà òóõàéí àñóóäàëòàé õîëáîîòîé èðýýä¿éí ¿íý öýíèéã àãóóëñàí õàìãèéí ñàéí òààìàãëàëûã áàðèìòæóóëæ øèéäâýðýý ãàðãàõûã ýðìýëçäýã.
•
Øèéäâýð ãàðãàëòàíä çàãâàðûã àøèãëàõ íü
•Øèéäâýð ãàðãàõàä èðýýä¿éí íºõöºë áàéäëûã çàãâàð÷ëàõ ÿâäàë ýëáýã òîõèîëäîíî. Ýíý íü àñóóäëûã öàã àëäàëã¿é çºâ øèéäâýðëýõýä äºõºìòýé. Çàãâàð áîë áîäèò áàéäëûí õèéñâýðëýë þì.Çàãâàð íü áîäèò áàéäëûã á¿ðýí òºãñ èëýðõèéëæ ÷àäàõã¿é ÷ ò¿¿íèé äàðààõ øààðäëàãóóäûí ¿¿äíýýñ øèéäâýð ãàðãàëòàíä àøèãëàäàã. ¯¿íä:
•
•Áîäèò áàéäàëä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëèéã ñóäëàõ áîëîìæèéã íýìýãä¿¿ëñíýýð àñóóäëûí íàðèéí òºâºãòýé áàéäëûã áóóðóóëàõ ¿¿äíýýñ øèéäâýð ãàðãàíà.
•Òóðøèëò õèéõèéí òóëä çàãâàðûã àøèãëàäàã. Ýíý íü öººí òîîãîîð á¿òýýãäýõ¿¿íèéã ¿éëäâýðëýýä òóðøèëò õèéãýýä òóðøèëò àìæèëòòàé áîëáîë îëîí òîîãîîð ¿éëäâýðëýæ øèéäâýð ãàðãàäàã íºõöºë þì.
•Çàãâàð÷ëàë íü óäèðäëàãàä õóâèëáàðóóäûã õàðüöóóëàí ñîíãîëò õèéõ øèéäâýðèéí ¿ð ä¿íã óðüä÷ëàí òîîöîîëæ ºíººãèéíõºº õàðüöóóëàõ áîëîìæèéã îëãîæ áàéäàã
•
•Çàãâàðûã áèåò á¿ä¿¿â÷, ìàòåìàòèê çàãâàð ãýæ àíãèëàí àâ÷ ¿çäýã.
Áèåò çàãâàð íü: Áîäèò áàéäëûã áàãàñãàñàí ýñâýë òîìñãîñîí õóóëáàð þì.
Á¿ä¿¿â÷ çàãâàð íü: Áîäèò áàéäëûí øèíæ ÷àíàðóóäûã àäèëòãàñàí òºñººëºë þì. Òóõàéëáàë ãðàôèê ä¿ðñëýë õ¿ñíýãò ñõåì.
Ìàòåìàòèê çàãâàð íü: Áîäèò áàéäàë áîëîí íºõöºë áàéäëóóäûí øèíæ ÷àíàðóóäûã òîäîðõîé òîìú¸î, òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã àøèãëàí èëýðõèéëñýí õàìãèéí õèéñâýð òºñººëºë þì.
•Çàãâàð íü øèéäâýð ãàðãàëòàíä äàðààõ à÷ õîëáîãäîëòîé
•Õàðüöàíãóé áàãà çàðäàë ãàðãàäàã
•Àñóóäëûã èë¿¿ òîäîðõîé áîëãîäîã
•¯íýëãýýíèé àðãàä ñàéí òîõèðäîã
•Óäèðäëàãàä “ßàãààä” ãýñýí àñóóëòàíä õàðèóëò àâàõ áîëîìæèéã îëãîäîã.
•Àñóóäëûã òàíèí ìýäýæ, øèíæëýí ñóäëàõ ñòàíäàð÷ëàëààð õàíãàäàã çýðýã áîëíî.
•Ãýâ÷ çàãâàðûã áóðóó àøèãëàõ, ò¿¿íèéã àøèãëàõ ÷àäâàð äóòñàíààñ îíîâ÷òîé áóñ øèéäâýðò õ¿ðãýõ 3 àþóëòàé.
•Øèéäâýð ãàðãàõ àðãóóä:
Óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä ýäèéí çàñàã ìàòåìàòèê ñòàòèñòèêèéí îëîí àðãóóä àøèãëàäàã. Ýäãýýð íü øèéäâýðëýõ àñóóäëûí ìºí øèíæ ÷àíàð òºðºë õýëáýðýýñ õàìààð ÷ ÿíç á¿ðèéí áàéíà. Ò¿ãýýìýë àøèãëàãääàã äàðààõ àðãóóä áàéíà.
•Òîãëîîìûí îíîë:
Ýíý àðãûã ¿íèéí ººð÷ëºëò õèéõ íýìýëò ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëæ øèíý á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýõ çýðýãò ºðñºëäºã÷èéí ¿ç¿¿ëæ áîëîõ ¿éë õºäëºëèéã óðüä÷ëàí òààìàãëàõ ò¿¿íèé ýñðýã ñòðàòåãè áîëîâñðóóëàõàä àøèãëàãääàã.
•Äàðààëàë òîãòîîõ àðãà:
Ýíý àðãà íü ¿éë÷èëãýýíä ¿éë÷ëýã÷ õýðýãëýã÷èéã õ¿ëýýõ, õýðýãëýã÷ ¿éë÷ëýã÷èéã õ¿ëýýõ ãýñýí 2 íºõöºëä àæëûí äàðààëàë òîãòîîõ õ¿ëýýëòèéí øóãàìûí íºõöºë áàéäëûã ñóóëãàõàä ºðãºí àøèãëàãäàíà.
•Íººöèéí óäèðäëàãûí çàãâàð:
Ýíý àðãà íü ò¿¿õèé ýä ýä ìàòåðèàë áîëîí ñýëáýã õýðýãñýë ýä àíãè ãýðýã ¿éëäâýðëýëä øààðäëàãàòàé õºðºí㺠ìºí㺠àøèãëàõ õ¿÷íýýñ áóñàä á¿õèé ë íººöèéí çàõèàëãûí õýìæýý áîëîí õóãàöààã îíîâ÷òîéãîîð òºëºâëºõºä àøèãëàãääàã. Ýíý àðãûí ãîë çîðèëãî íü íººöèéí õýò èõ õóðèìòëàëûí ñºðºã ¿ð äàãàâàðûã áóóðóóëæ íººöèéí õýðýãëýýã òàñàëäóóëàëã¿é áàãà çàðäàë ãàðãàí õàäãàëàõ áîëîí çàõèàëàõ íººöòýé õîëáîîòîé àëäàãäëûã áàãàñãàõàä ÷èãëýãäýíý.
•Øóãàìàí ïðîãðàìì÷ëàëûí àðãà:
Ýíý àðãûã õÿçãààðëàãäìàë íººöèéã ¿éëäâýðëýëèéí áîëîìæèä çîõèöóóëàí àøãèéã õàìãèéí èõ áàéëãàõ ýñâýë àëäàãäëûã õàìãèéí áàãà áàéõààð îíîâ÷òîé õóâààðèëàõàä àøèãëàäàã.
Òóõàéëáàë:
•Íººöèéí çîõèöóóëàëò õèéõ
•Îíîâ÷òîé áàéðøèë îëîõ
•Òýýâýðëýëòèéí õóãàöàà÷èëñàí òºëºâëºãººã áîëîâñðóóëàõ
•
•Àæèë÷äûã õóâààðèëàõ
•Ìàòåðèàëûã òýýâýðëýõ
•Òºðºë á¿ðèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëèéí òºëºâëºëò õèéõ
•¯éëäâýðëýëèéã ºðãºòãºñºí òºëºâëºãºº õèéõ çýðýãò èë¿¿ ºðãºí àøèãëàäàã.
•Øèéäâýðèéí îð÷èí
Øèéäâýð íü:Òîäîðõîé îð÷èí íºõöºëä ãàðäàã áºãººä ýíý íü øèéäâýðèéí ¿ð ä¿íòýé øóóä õîëáîîòîé áàéíà. Îð÷íûã çºâ òîäîðõîéëñíîîð ò¿¿íä òîõèðñîí çºâ øèéäâýð ãàðãàõ àðãà çàãâàðûã ñîíãîõ áîëîìæòîé áîëíî. Óäèðäëàãûã íü ¿íäñýíäýý 3 òºðëèéí îð÷èíä øèéäâýð ãàðãàæ áîëíî.
•
•Øèéäâýðèéí òîäîðõîé îð÷èí: Ýíý íü øèéäâýðèéí äàðààõ ¿ð ä¿í á¿õýëäýý ìýäýãäýæ áàéõ íºõöºë áàéäàë þì.
•Øèéäâýðèéí ýðãýëòèéí îð÷èí: Ýíý íü øèéäâýðèéí òîäîðõîé õóãàöààíû äàðààõ ¿ð ä¿íãèéí çàð÷èì íü òîäîðõîé çàðèì íü òîäîðõîéã¿é áàéõ òºëºâ áàéäàë þì. Òîäîðõîé ìàãàäëàëààð òîäîðõîéëæ áîëîõ íºõöºë ìàãàäëàëûã ýðñäëèéí îð÷èí ãýíý. Ýíý îð÷èíä àëèâàà ¿ëäýãäëèéí òîõèîëäîõ ìàãàäëàëûã íàðèéâ÷èëæ òîäîðõîéëæ ÷àäâàë øèéäâýð ãàðàõàä õÿëáàð áàéäàã.
•
Øèéäâýðèéí òîäîðõîé áóñ îð÷èí:Øèéäâýðèéí ¿ð ä¿íã óðüä÷ëàí òîäîðõîéëîõ áîëîìæã¿é , ìàãàäëàëûã òîîöîæ áîëîõã¿é áàéõ íºõöëèéã òîäîðõîé áóñ îð÷èí ãýíý.
•Òîäîðõîé áóñ áàéäàëä óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä ìàãàäëàëûã àøèãëàõ íü
Òîäîðõîé áóñ îð÷èíä õàìãèéí ñàéí øèéäâýð ãàðãàõ òààìàãëàëûí ìàãàäëàëûí øèíæèëãýýíèé òóñëàìæòàéãààð õèéíý. Ìàãàäëàë íü øèéäâýðëýõ àñóóäëûí òîäîðõîéã¿é áàéäëûí ò¿âøèíã áàãàñãàæ óäèðäëàãûí øèéäâýðèéí ÷àíàðûã äýýøë¿¿ëæ ÷àäàõ ìýäýýëýë äýýð ¿íäýñëýäýã.
•
Áàéãàëü òåõíèê íèéãìèéí óõààí òýð äóíäàà ýäèéí çàñãèéí þìñ ¿çýãäëèéí õóâüä îëîí õ¿÷èí ç¿éë ÿíç á¿ðèéí ÷èãëýëýýð õàðèëöàí àäèëã¿é õýìæýýãýýð íºõöºëääºã ó÷èð òóðøèëòûí ÿâöàä àëü íýã òîõèîëäîë îéðîëöîîãîîð õýäèé õýð äàâòàìæòàéãààð èëýð÷ áàéãààãààð òóõàéí ¿çýãäëèéí ìàãàäëàëûã òîäîðõîéëæ áîëíî.
•
¯¿íèéã ñòàòèñòèê ìýäýýëýë ãýæ íýðëýýä òàðõàëòûí öóâààíû õàðüöàíãóé äàâòàìæààð òîäîðõîéëäîã. Ýíý íü òîäîðõîé “À” ¿éë ÿâäàë õýðýãæèõýä íèéëýìæòýé òîõèîëäîëä (m) íü íèéò òóðøèëò (n)-ûí ä¿íä ÿìàð áàéãààã èëýðõèéëäýã õýìæ¿¿ð áóþó ¿¿íèéã òîìú¸îëáîë:
P(A)=m/n áîëíî.
•
Ìàãàäëàë íü <P(A)>1 çàãâàðò îðøäîã áºãººä áàòàëãààòàé áóþó òºãñ èëðýõ ¿éë ÿâäëûí ìàãàäëàë 1-òýé òýíö¿¿ áîëîìæã¿é ¿éë ÿâäëûí ìàãàäëàë 0-òýé òýíö¿¿ áàéíà. Ìàãàäëàëûí øèíæèëãýý ãýäýã íü àëèâàà íýã ¿éë ÿâäëûí ºìíºõ ¿åèéí õàðüöàíãóé äàâòàìæèéã óã ¿éë ÿâäëûí áàéæ áîëîõ òîîí óòãààð ¿ðãýëæë¿¿ëýõ çàìààð èðýýä¿éí òîäîðõîé áóñ áàéäëûí áîëîìæèéí ò¿âøíèéã òîäîðõîéëæ óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàõ àðãà þì.
•
Ìàãàäëàë áîäèò áàéäëûã õýäèé ÷èíýý ñàéí òîäîðõîéëîí ãàðãàñàí øèéäâýð òºäèé ÷èíýý áîäèòîé áàéíà. Ìàãàäëàë õýð çýðýã áîäèòîé áàéõ íü íýã òàëààñ ò¿¿íèéã òîäîðõîéëîõîä àøèãëàñàí ºìíºõ ¿åèéí ìýäýý áàðèìòûí ¿íýí çºâ ¿íäýñëýëòýé áàéäëààñ íºãºº òàëààñ ýäèéí çàñãèéí íºõöºë áàéäàë èðýýä¿éä õýð çýðýã òîãòâîðòîé áàéõààñ õàìààðäàã.
•
ªºðººð õýëáýë ìàãàäëàëûí øèíæèëãýýíä àøèãëàãäàõ òîî ìàòåðèàëààñ ò¿¿íèé ÷àíàð õàìààðäàã òºäèéã¿é èðýýä¿éä áèé áîëîõ ººð÷ëºëò¿¿ä íü ìàòåðèàëûí øèíæèëãýýíèé ÷àíàðò íºëººëäºã. Ýäèéí çàñãèéí àëèâàà ¿çýãäëèéí õóâüñàõ òîîí øèíæ òýìäãýýð áàéãóóëñàí òàðõàëòûí öóâààíààñ õàðüöàíãóé äàâòàëòûí òóñëàìæòàéãààð ìàãàäëàëûí öóâàà áàéãóóëæ óã ¿çýãäýë ¿éë ÿâäàë èðýýä¿éä õýðõýí ÿâàãäàõ òàëààð ä¿ãíýëò ãàðãàõàä àøèãëàæ áîëíî.
•
Òîäîðõîé áóñ áàéäàëä ìàãàäëàëûí øèíæèëãýýã óäèðäëàãûí øèéäâýð ãàðãàëòàíä õýðõýí àøèãëàõ òàëààð “À” õ¿íñíèé äýëã¿¿ðèéí æèøýýí äýýð àâ÷ ¿çüå. Äýëã¿¿ð íü 1.5 ëåòðýýð õàéðöàãëàæ ñàâëàñàí õººð¿¿ëñýí ñ¿¿ã íýã á¿ðèéã íü 800¥-ººð õóäàëäàí àâ÷ çýõ çýýëä 1000¥-ººð õóäàëäàæ áîðëóóëäàã.
•
Õóäàëäàã÷ õóäàëäàí àâñàí ñ¿¿ãýý òóõàéí ºäºðòºº áàãòààæ áîðëóóëæ ÷àäàõã¿é òîõèîëäîëä áîðëîãäîîã¿é ¿ëäñýí ñ¿¿ íü ìóóäàæ õóäàëäàã÷èéí õóâüä àëäàãäàëä îðîõ ìàãàäëàëòàé. Èéìä õóäàëäàã÷èéí ºìíº èðýõ ºäðèéí /ìàðãààøèéí/ õýðýãöýýíä çîðèóëæ õè÷íýýí õàéðöàã ñ¿¿ íººöºëáºë çîõèõ âý ãýñýí àñóóäàë òóëãàðñàí . Õóäàëäàã÷ ºíãºðñºí 200 ºäðèéí òóðøèä áîðëóóëñàí ñ¿¿íèé òîî õýìæýýíèé òàëààð äàðààõ ìýäýýëëèéã öóãëóóëñàí áàéíà.
•Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ýðãýëòèéí òàëààðõ ìýäýýëýë
*20/200=0.1
•
Ñ¿¿íèé áîðëóóëàëò íü òóõàéí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õýðýãëýõ õýðýãëýã÷èéí äóð ñîíèðõîë ñîíãîëò õóäàëäàæ àâàõ ÷àäâàð áîëîí ºðñºëäºã÷èéí ¿éë àæèëëàãàà ºðñºëäºã÷èéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íý áîðëóóëàõ òîî õýìæýý çýðýã îëîí õ¿÷èí ç¿éëýýñ õàìààðäàã.
Á¿òýýãäýõ¿¿íèé áîðëóóëàëòààñ îëîõîîð òààìàãëàãäàõ àøèã áóþó õ¿ëýýãäýæ áàéãàà ¿íý öýíý íü ýðýëòèéí õàðèëöàí àäèëã¿é ò¿âøèíä áîðëóóëàõ á¿òýýãäýõ¿¿í á¿ðýýñ îëîõ àøãèéí òîõèîëäîë á¿ðèéí õàðãàëçàõ ìàãàäëàëààð ¿ðæ¿¿ëñýí ¿ðæâýð¿¿äèéí íèéëáýðýýð òîäîðõîéëîãäîíî.
•¯¿íèéã òîìú¸îëáîë
n
EP= ∑ CPi * Pi
i=1
EP-Á¿òýýãäýõ¿¿íèé áîðëóóëàëòààñ îëîõ õ¿ëýýãäýæ áóé àøãèéí õýìæýý
CPi-i-ð òîõèîëäîëä õàðãàëçàõ á¿òýýãäýõ¿¿íèé áîðëóóëàëòààñ îëîõ àøèã
Pi- i-ð
¿éë ÿâö òîõèîëäîõ ìàãàäëàë
•Òîäîðõîé áóñ áàéäàëä óäèðäëàãûí øèéäâýðò øèéäâýðèéí ìîäíû øèíæèëãýýã àøèãëàõ íü
Áàéãóóëëàãûí èðýýä¿éí ÷èã õàíäëàãûã òîäîðõîéëæ ¿éë àæèëëàãààíû õàìãèéí ñàéí õóâèëáàðûã îëæ òîãòîîõîä øèéäâýðèéí ìîäíû îíîëûã àøèãëàäàã. Øèéäâýðèéí îíîë íü òîäîðõîé áóñ áàéäàëä øèéäâýð ãàðãàõ ñèñòåìèéí àðãà ç¿é þì. Øèéäâýðèéí îíîëä øèéäâýðèéí ìîä áîëîí øèéäâýðèéí õ¿ñíýãòèéã àøèãëàæ øèíæèëãýýã õèéñíèé ¿íäñýí äýýð øèéäâýð ãàðãàäàã.
•
Ñîíãîæ áîëîõ õóâèëáàðóóäûã áîëîí òýäãýýðèéí õ¿ëýýãäýæ áóé ¿ð ä¿íã øèéäâýðèéí ìîäîîð ä¿ðñëýí ¿ç¿¿ëæ áîëíî. Øèéäâýðèéí ìîä íü øèéäâýðëýõ àñóóäëûí õîëáîãäîõ ìàãàäëàëóóäûí äàãóóõ áîëîìæèéí ñîíãîëòóóäààñ ãàðàõ ¿ð ä¿í áîëîí ¿çýãäýë á¿ðèéí õ¿ëýýãäýæ áóé ¿íý öýíý çýðãèéã èëýðõèéëñýí ãðàôèê ä¿ðñëýë þì.
•
Øèéäâýð ãàðãàã÷èéí ñîíãîõ áîëîìæòîé õóâèëáàð á¿ðèéí õ¿ëýýãäýæ áóé ¿ð ä¿íã ¿ç¿¿ëñýí çóðàãëàëûã ìîäíû ñàëàà ìº÷èð áàéäëààð ä¿ðñýëæ ìº÷èð á¿ðèéí òºãñãºëä íºõöºëò áîëîí õ¿ëýýãäýæ áóé àøãèéã òîäîðõîé õàðóóëíà.
Õîîðîíäîî õîëáîî õàìààðàë á¿õèé äàðààëñàí øèéäâýð¿¿äèéí øèíæèëãýýíä øèéäâýðèéí ìîäûã àøèãëàõ íü à÷ õîëáîãäîëòîé.
•
Øèéäâýðèéí ìîäíû øèíæèëãýýíä øèéäâýð ãàðãàõ öýã, çàâñðûí òºëºâ áàéäàë, øèéäâýðèéí õóâèëáàðóóä çàâñðûí òºëºâ äýõ èðýýä¿éí òºëâèéí ìàãàäëàëààð èëýðõèéëýãäñýí øóãàì çýðýã íýð òîìú¸î îéëãîëòóóä àøèãëàãääàã.
Øèéäâýð ãàðãàõ öýã íü øèéäâýð ãàðãàã÷òàé ñîíãîõ õàìãèéí ¿ð àøèãòàé õóâèëáàðûã õàðóóëäàã. ¯¿íèéã êâàäðàò, äºðâºëæèí㺺ð òýìäýãëýäýã. Çàâñðûí òºëºâ íü àëèâàà íýã òîõèîëäëûí áîëîìæèò ¿ð ä¿íã õàðóóëäàã áºãººä ¿¿íèéã ¿éë ÿâäëûí çàíãèëàà ãýæ ¿çýæ áîëíî.
•
¯¿íèéã äóãóé ä¿ðñëýëýýð òýìäýãëýíý. Øèéäâýðèéí õóâèëáàðóóä íü øèéäâýð ãàðãàõ öýãýýñ çàâñðûí òºëâ¿¿ä ð¿¿ ñàëáàðûí òîõèîëäëóóäààð òîäîðõîéëîãäîíî.
Øèéäâýðèéí ìîäíû øèíæèëãýýã àøèãëàæ õàìãèéí îíîâ÷òîé õóâèëáàðûã ñîíãîõûí òóëä äàðààõ ¿å øàòòàé òîîöîîëëóóäûã õèéâýë çîõèíî.
•
•Øèéäâýðèéí ìîäíû òºãñãºë äýõ ñîíãîëò á¿ðèéí õ¿ëýýãäýæ áóé ¿íý öýíèéã òîäîðõîéëíî.
•Òºãñãºë á¿ðèéí ºìíºõ ñîíãîëòûí õ¿ëýýãäýæ áóé ¿íý öýíèéã òîäîðõîéëíî.
•¯éë ÿâäàë á¿ðèéí õ¿ëýýãäýæ áóé ¿íý öýíèéí çàâñðûí òºëâ¿¿äòýé õîëáîíî. Ìîäíû ýõíèé õýñãýýñ ìîäíû òºãñãºë õ¿ðòýë ñàëàà ìº÷ðèéí äàãóóä íºõöºëò ¿íý öýíý ººð÷ëºãäºíº.
•
•Äàðàà ¿éë ÿâäëóóäûí õ¿ëýýãäýæ áóé ¿íý öýíý íü øèéäâýð ãàðãàõ öýã¿¿äòýé õîëáîãäîíî. Øèéäâýð ãàðãàõ öýãòýé õîëáîãäñîí õàìãèéí èõ ¿íý öýíý á¿õèé õóâèëáàð íü õàìãèéí îíîâ÷òîé õóâèëáàð áîëíî.
Äýýðõ æèøýýíýýñ õàðãàëçàí 28 õàéðöàã ñ¿¿ íººöëºõ ¿åèéí øèéäâýðèéã øèéäâýðèéí ìîä àøèãëàí òîäîðõîéëú¸.
•
No comments:
Post a Comment